Suhak (Suak) Józef Wincenty (XVIII w.), konfederat barski, regimentarz sanocki.
O pochodzeniu S-a nic nie wiadomo; szlachcic, wg Władysława Konopczyńskiego «okaz kresowy», co pozwalałoby upatrywać jego związków z Bracławszczyzną (rejon Lipowca) lub okolicami Czerkas (Kowalicha), gdzie wzmiankowani byli właściciele o tym nazwisku. Być może krewnymi S-a byli zaangażowani w konfederację barską bracia Ignacy (zm. przed 1771) i Ludwik Suhakowie z Żytomierskiego oraz zesłany na Syberię chorąży Jan Suhak.
S. był w listopadzie 1768 w Żwańcu lub Okopach Świętej Trójcy, gdzie wokół braci Pułaskich (Antoniego, Kazimierza i Franciszka) gromadzili się konfederaci, «żywioł jednowioskowy, po części nawet zaściankowy» (Konopczyński). Gdy 8 III 1769 nastąpił atak wojsk rosyjskich gen. L. W. Izmaiłowa, S. dowodził obroną Okopów Świętej Trójcy; wraz z uzbrojonymi rzemieślnikami dzielnie stawiał opór, lecz wobec przewagi nieprzyjaciela wyprowadził z okopów 400 swych podkomendnych, z których wielu po starciach z oddziałem Rosjan przeszło przez Dniestr na stronę turecką do Bukowiny. T.r. został S. regimentarzem konfederacji sanockiej, zawiązanej pod laską Filipa Radzimińskiego. Na początku czerwca był S. w Sokalu i 7 VI nałożył na miasto i kahał kontrybucję. Walczył pod komendą K. Pułaskiego w okolicach Rzeszowa; na zamku pojmał rosyjskiego gen. Kaspra Lubomirskiego i jako okup za jego uwolnienie wziął 3 tys. dukatów i srebra stołowe. W akcie wystawionym 2 IV 1770 przez Generalność uznano zasługi wojskowych z dywizji K. Pułaskiego, m.in. S-a. Znanemu z bezwzględności S-owi powierzył K. Pułaski rozkazem z Łososiny 8 VI t.r. wybieranie podatków. W sierpniu w potyczce pod Liskiem (obecnie Lesko) odniósł S. sukces i wziął do niewoli trzech rosyjskich karabinierów. Wiosną 1771 «po nieprzyjacielsku» zaatakował oddziały, które za zezwoleniem Generalności usunęły się w rejon nadgraniczny, gdzie uzupełniały braki; Generalność żaliła się na to K. Pułaskiemu. Tymczasem K. Pułaski, z pominięciem Generalności, wydał uniwersał, nakazujący S-owi zwalczać «kupy swawolne» oraz wybierać we wsiach woj. sandomierskiego pogłówne, hiberny i kwarty, a w dobrach zwolenników króla Stanisława Augusta i «familii» także dochody z dóbr. W czerwcu był S. z K. Pułaskim kilka dni w Zamościu; miasto wprawdzie zapewniło sobie neutralność, lecz K. Pułaski wymógł pozwolenie na kilkudniowy pobyt oficerów konfederacji, w tym S-a. Nie wiadomo, kiedy S. towarzyszył ze swoim oddziałem Marcinowi Lubomirskiemu, który zasłynął podczas konfederacji z samowoli i działań na poły rozbójniczych. W styczniu 1772 Generalność zwróciła się do K. Pułaskiego, by trzymał S-a i jego oddział, najbardziej uciążliwy dla obywateli, jak najdalej od rejonów przygranicznych. W marcu t.r., wspólnie z M. Lubomirskim, zaatakowali Lubomirskich w Rzeszowie, a później zostali rozproszeni przez Rosjan pod Wiśniczem. Wspólnie z marsz. konfederacji inflanckiej Janem Kazimierzem Zyberkiem odniósł S. w kwietniu sukces w potyczce pod Pilznem, zabierając nieprzyjacielowi broń i konie. W maju, gdy do Rzpltej wkroczyły wojska austriackie, S. ze swym oddziałem uszedł z okolic Dukli i Korczyny na północ; 22 V został rozbity pod Strzyżowem. Wzywany przez swego marszałka, Radzimińskiego, udał się w rejon Częstochowy, jednak nie podporządkował się rozkazowi schronienia w twierdzy jasnogórskiej i wspólnie z marsz. dobrzyńskim Władysławem Mazowieckim prowadził działania w okolicy fortecy. Obaj zostali pokonani w tym rejonie, 26 VII pod Kłobuckiem, przez oddział dowodzony przez płk. Łopuchina. S. z kilkoma oficerami schronił się na Jasnej Górze, po czym uszedł za granicę, na pruski Śląsk; być może zatrzymał się w siedzibie M. Lubomirskiego, Krawarni koło Opawy. Dalsze losy S-a nie są znane.
Nie wiadomo, czy S. założył rodzinę.
PSB (Lubomirski Kasper <jako Sulak>, Mazowiecki Władysław, Radzimiński Filip); Słown. Geogr. (Kowalicha, Sałohubówka, Sokal); – Konopczyński W., Kazimierz Pułaski, W. 1932; tenże, Konfederacja barska, W. 1991; Pułaski K., Szkice i poszukiwania historyczne, S. 2, Pet. 1898, S. 3, Kr. 1906, S. 4, Lw. 1909; – Materiały do dziejów wojny konfederackiej 1768–1774 r., Oprac. W. Konopczyński, Kr. 1931; Morawski S., Materiały do konfederacji barskiej r. 1767–1768, Lw. 1851; Sapieżyna T., Z pamiętnika konfederatki, Kr. 1914; – B. Ossol.: rkp. 2242/II s. 64; – Informacje Mariusza Machyni z Kr. na podstawie: AP w Kr., Arch. Podhorskie, Rejestr znajdujących się w niewoli rosyjskiej konfederatów oraz Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraïny w Kijowie, F. 2 op. 1 nr 71, sygn. 86 k. 511–11v.
Red.